वंगु कछलागा षष्ठी (मंसीर १७ गते) आइतबाः भक्तपुर चेम्बर अफ कमर्सया खुक्वःगु दँमुँज्या व स्वक्वःगु तःमुँज्या ख्वपय् क्वचाल व अधिवेशनं साविक वरिष्ठ न्वकू कविदास श्रेष्ठ संस्थाया न्हूम्ह नायः जुल ।

संस्थाया न्हापांगु कार्यकालय् न्वकू, निगूगु कार्यकालय् वरिष्ठ न्वकू जुइधुंकाः आः जिल्ला समितिया नेतृत्व कुबूम्ह श्रेष्ठलिसे ईबुखँया सम्वाददातां याःगु खँल्हाबल्हाया सम्पादित अंशः

• भक्तपुर चेम्बर अफ कमर्शया शुरुवात गुकथं जुल ?

भक्तपुर चेम्बर अफ कमर्शया सुरुवातया खँ ल्हाये न्ह्यः नेपाल चेम्बर अफ कमर्शया इतिहासया नि खँ ल्हायेमाली । वि.सं. २००७ सालय् प्रजातन्त्र वःगु इलय् व्यापारीवर्गं नं तत्कालीन जुजु त्रिभुवनयात नापलायेत तत्कालीन व्यापारीतय् छगू पुचः ‘बनितमण्डल’ दयेकल । व हे पुचलं २००९ सालय् नेपाल चेम्बर अफ कमर्शया स्थापना यात ।

२०२२ सालय् तत्कालीन जुजु महेन्द्रं नेपाल नं प्रजातान्त्रिक देय् खः धकाः अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चय् क्यनेत व्यापारीतय् मेगु छगू संगठन उद्योग वाणिज्य संघया स्थापना यात । व धुंकाः उद्योग वाणिज्य संघया ज्या धयागु जिल्ला जिल्लाय् गतिविधि यायेगु व नेपाल चेम्बर अफ कमर्श येँय् च्वनाः अन्तराष्ट्रिय मञ्च व सरकारी तहलिसे समन्वय याइगु संस्था जुल ।

देय् संघीयताय् वँसेंलि चेम्बरं नं जिल्ला जिल्लाय् संगठन विस्तार यानावन व भक्तपुर चेम्बर अफ कमर्श नीस्वंगु खः ।

• भक्तपुर चेम्बर अफ कमर्श छि गुकथं आवद्ध जुयादिया ?

भक्तपुर चेम्बर अफ कमर्श नीस्वनेत जूगु सुरुवाती मुँज्यानिसें हे थुकी जि आवद्ध जुयावयागु खः । जिल्ला समिति नीस्वनेधुंकाः न्हापांगु कार्यकालय् जि न्वकू पदय् च्वनाः ज्या यानासा आन्तरिक रुपं संगठन विस्तारया झ्वलय् निगूगु कार्यकालय् वरिष्ठ न्वकू पदय् च्वनाः संगठनय् योगदान यिबा ।

वरिष्ठ न्वकू हे मेगु कार्यकालय् नायः जुइगु प्रावधान कथं आः स्वंगूगु कार्यकालय् जि नायः जुयाः जिल्लाया नेतृत्व कःघानागु दु ।

• थ्व स्वयां न्ह्यःया कार्यकालय् छिगु हे सक्रियता वा नेतृत्वय् न्ह्यथनेबहःगु छु छु ज्या जूगु दु ?

यायेत ला थीथी ज्यात यानागु दु, न्ह्यथनेबहःगु कथं धायेबलय् थगुने नेपाल राष्ट्र बैंकं अव्यवहारिक ढङ्गं गुगु कथंया नियम कानून हल, ऋणय् दोब्बर धइथें हे व्याजदर तल, थुकिया विरुद्ध जूगु ज्याझ्वःत दक्वं जिगु हे नेतृत्वय् जूगु खः ।

नेपाल चेम्बर अफ कमर्शलिसे समन्वय यानाः ज्याझ्वःया योजना, धलः दयेकेगुनिसें सामाजिक संजालया अभियाननिसें कयाः जिल्ला प्रशासन ज्याकूमार्फत सरकारयात ज्ञापन पत्र लःल्हायेगु तकया ज्या जुल ।

अझ स्वनिगःया स्वंगू जिल्लाया मंकाः ज्याझ्वः माइतीघर मण्डलाय् यायेगु तकया योजना दयेकेधुनागु खः । तर व इलय् जिमिगु मागत छुं हदतक सम्वोधन जुइधुंकाः कडा किसिमया आन्दोलनया ज्याझ्वः यायेम्वाःलावन ।

व्यावसायिक ज्याखँया खँय् नं चीधंपिं व मझौला व्यवसायीतयत थकायमा धकाः छुं योजना न्ह्यःने यंकल । लिसें, थनया स्थानीय उत्पादन निर्यात यायेत पिने देयया बजार मालेगु नितिं नं छुं ज्या याना ।

पिने देशय् जुइगु विजनेस समिट आदिइ उखें ला थःगु उत्पादन निर्यात यायेत सःतीगु खः तर, नेपाली उत्पादन पिने देशय् निर्यात यायेगु लागिं सम्भाव्यता अध्ययन, सहलहया दबूया रुपं अज्याःगु हे समिट सदुपयोग यायेत नं स्वया ।

आः आर्थिक मन्दीया वातावरणय् थःगु हे व्यापार व्यवसार धेधे चुलाच्वंगु अवस्थाय् राष्ट्रिय स्तरय् बिचाः यायेफइगु अवस्था मदु । थ्व पलाखं छुं ईया लागिं विश्राम काःगु ला खः, तर हाकनं न्ह्याःवनेमानि ।

स्वन्तिया छगू चर्चां थुलि सम्भावना लुल धाःसा आः बिचाः याये, मालावन धाःसा थन सम्भावनाया पहाड लुयामवइला ?

• छिं न्हापा न्ह्याकादियागु छु छु योजनायात निरन्तरता बियादी व न्हूगु योजनात छु छु दु ?

जिं न्हापांनिसें खँ ल्हानावयागु, बः बियावयागु विषय धयागु युवा स्वरोजगारी हे खः । थ्व योजनाय् न्हापांनिसें सक्रिय रुपं ज्या यानावयागु खः । तर कार्यान्वयन पक्षय् धाःसा व्यवहारीक मगाःमछिं दु ।

आः थुकियात मूर्त रुप बीफइगु छुं छुं छुमा खनागु दु । गथेकि, स्वन्तिइ स्वां यक्व हे सितिं वन धकाः खँ वल । नास्टं नं सितिं वंगु स्वानं ल्यूटिन लिकायेफइ ला धाल तर, ल्यूटिन छुकी गन छ्यलेफइ ला मधाः ।

थ्व हे खँय् छुं अध्ययन यायां वनाबलय् छम्ह पासायापाखें जि वनस्पति विभागतक थ्यन । अन थ्यनेधुंकाः जक ल्यूटिन धइगु गुलि महत्वपूर्ण धकाः थुल । सयपत्री स्वांया हरेक भाग व्यवसायया लागिं ला तसकं उपयोगी धकाः नं सिल ।

आः तत्काल थ्व ज्याझ्वःयात न्ह्यःने यंकेत बिचाः यानाच्वनागु दु । थुकी चीधंगु, मध्यमनिसें ल्यूटिनतक वंसा तःधंगु आकारया व्यवसाय यायेफइ । उकिया लागिं लगानी करोडौं माली, बजार नं मालेमानि । निर्यात जुयाः पिने देशय् वनेगु सम्भावना नं दु । बजार लुल धाःसा करोड तःधंगु खँ मखु ।

स्वन्तिया छगू चर्चां थुलि सम्भावना लुल धाःसा आः बिचाः याये, मालावन धाःसा थन सम्भावनाया पहाड लुयामवइला ?

• छि नायः जुइधुंकाः संगठन दुने भिंकेमाःगु पक्ष, कमजोरी आदि छुं खनागु दु ला ?

दुजः ल्याः भचा थकायेमाःगु दु । खयतला जिल्ला समिति गठन जूगु हे नकतिनि न्यादँ तिनि जुल, यक्व ई नं मजूनि । सुरुइ म्ह्वः ल्याखय् व्यवसायीत मुनाः जिल्ला समिति नीस्वन । संगठनया शुरुवातय् वेट एन्ड वाच धकाः पिने च्वनाः स्वयाच्वनीपिं नं दइ । मिसा व्यवसायीतय् ल्याः नं तसकं म्ह्वः दु ।

आः जिगु कार्यकालय् भक्तपुर जिल्लाय् न्हूपिं उद्यमी, व्यवसायीलिसें मिसा व्यवसायीतयत न्ह्यःने हयेगु व पुलांपिं उद्यमी, व्यवसायीतयत नं संस्थाय् आवद्ध याकाः दक्वं छधी छप्पं जुयाः थुगु क्षेत्रया उत्थानय् जायेगु योजना दु । पासापिंलिसे सहलह ब्याकाः छु छु यायेगु, दछिइ गुलि दुजः थ्यंकेगु धकाः योजना दयेकाः न्ह्याःवने ।

 

• छि नायः जुयादीगु इलय् आर्थिक मन्दीलिसेंया ततःधंगु हाथ्यात वयाच्वंगु दु । छि थज्याःगु अवस्थाय् गुकथं न्ह्यज्यानादी ?

थ्व जितः जक मखु, दक्वं उद्योग व्यवसाय क्षेत्रया लागिं हे तःधंगु हाथ्या दुगु ई खः । नेतृत्व हे कयागु ल्याखं जिगु लागिं धाःसा तःधंगु हे हाथ्या दु । थःगु हे व्यवसायलय् हाथ्याया अवस्था दु, जिल्लान्यंकया व्यवसाय क्षेत्र थकायेगु धयागु झन हाथ्यालं जाः । जिं न्हयदँ न्ह्यःया थःगु छगू व्यवसाय आः बन्द हे यानाछ्वया । अथे धायेवं जि दिनाछ्वयागु ला मदुनि ।

व्यवसाय, उद्योग क्षेत्रया गुण धयागु हे हाथ्यायात स्वीकार यानाः न्ह्याःवनेगु खः । हाथ्यायात स्वीकार यायेफःसा जक व्यवसायी जुइफइ । खय् भासं छगू धापू दु नि, ‘परी परी आउँछ, तरी तरी जान्छ ।’ जिगु अनुभव नं थ्व हे खः, यानावनेमाःगु नं थ्व हे खः । मिहिनेत यायेगु त्वःतेमज्यू ।

हरेक परिस्थितीइ आशावादी व सकारात्मक जुयाः मिहिनेत यानाच्वनेमाः, कुतः यानाच्वनेमाः । गुगु इलय् सफल जुइ, उपलब्धी हासिल जुइ धायेफइमखु तर, छगू इलय् ला आज्जुइ थ्यनी नि । जुइफु, जिगु हे कार्यकालय् उपलब्धि ल्हातय् मलायेफु तर, पलाः न्ह्याकायंकल धाःसा गबलें ला आज्जुइ थ्यनी, विजारोपण ला जुल नि ।

• राज्यं व्यवसायीतयत साथ मबिल, संकटय् झन पेले यात धइगु सः थ्वयाच्वनी । थज्याःगु अवस्थाय् निराश जूपिं व्यवसायीतयत गुकथं प्रोत्साहित यानादी ?

आःया अवस्थाय् दकले महत्वपूर्ण न्ह्यसः थ्व हे जुल । समस्याया हा धयागु हे सरकारी पक्ष खः । सरकारी पक्ष धायेबलय् सरकार वा सरकारय् आवद्ध राजनीतिक दल जक मखु, स्थायी सरकार धाइगु कर्मचारीतन्त्र नं खः ।

व्यवसायी, सरकार व कर्मचारीतन्त्र दथुइया द्वन्द्व, व्यक्तिगत भावना, राजनैतीक दलया नेतातयगु व्यक्तिगत मुद्दानिसें उकिया प्रभाव राजनैतीक नियुक्ति काःपिं अधिकृत, कर्मचारीयाके खनेदइगु हे समस्याया हा खः ।

गन समस्या दु, अन वासः ला यायेमाल । समस्या ज्यंकेत झीसं यायेफुगु धइगु सम्वाद खः, मजिल धाःसा विरोध यायेगु खः । ‘आः छिपिं हिलेमाः’ धकाः सशक्त ढङ्गं सः तयेमफूगु व्यवसायीतय् कमजोरी खः । आवश्यक ढङ्गं दवाब बीमफुत । आः धयागु व्यवसायीतयसं संगठित, एकत्रित सः तयेमाःगु अवस्था खः ।

• नेपाल चेम्बर अफ कमर्शया जिल्ला संगठन, नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ व उकिया जिल्ला संगठन, साना तथा मझौला उद्योग महासंघ, घरेलु उद्योग महासंघलिसें उद्यमी, व्यवसायीतय् तःगु हे संगठनत दु । अले माःथाय् थःगु सः थ्यंकेमफूगु छाय् खः ?

थ्व तसकं पायछि खँ खः । संगठन यक्व दु, तर सकसिगु सः संगठित जुइ फयाच्वंगु मदु । कुतः नं जुयाच्वंगु दु । समस्याया समाधानतक थ्यनेत माःकथंया कुतः मगाःगु पक्कां खः । जिल्ला स्तरय् सकसितं छधी दयेकेत जिं कुतः याये ।

नकतिनि जक तःमुँज्या क्वचाल । अधिवेशनय् नं सरकार लिसें सम्वन्धित निकायया प्रतिनिधितयत पाहांया रुपं सःता । वयकःपिनिगु उपस्थितीं स्वापू स्थापित जुल । आः सकसिगु संगठित सः सरोकारवाला निकायतक थ्यंकेगु निगूगु चरणया ज्या जुइ । थुकिया लागिं संचार माध्यम व संचारकर्मी पासापिनिगु ग्वहालि माली ।

• छुं नं औपचारिक ज्याझ्वःमार्फत खँ तयेगु, विरोध ज्याझ्वःत यायेगु, संचारमाध्यमं सः तयेगु आदि ला जुइ । नेपालय् सडक जाम मयाःसे सरकारं छुं न्यनीमखु धाइनि ।

धयावःगु व जुयावःगु ला थथे खः । थज्याःगु कथंया दवाबया आम सर्वसाधारणय् नकारात्मक प्रभाव ला लाइ तर लिच्वः याकनं वइ । नेपालय् जक मखु, अन्तर्राष्ट्रिय जगतय् हे थथे खः । अमेरिकाया राष्ट्रपति निर्वाचनया लिच्वः सार्वजनिक यायेगु इलय् ह्वाइटहाउसय् वनाः ट्रम्पया समर्थकतयसं गुकथं आक्रामक ढङ्गं विरोध प्रदर्शन यात झीसं खँ हे खन ।

तर थज्याःगु विरोध ब्वज्याप्रति आम नागरिक दथुइ छवि ला बांमलाः । थुकिं जुइगु व्यापार घाटा फयेमाःगु नं व्यापारीवर्गं हे खः । डाक्टर, शिक्षक दक्वं सडकय् कुहांवल, तर झी अनतक मवने धइगु खँ खः तर जि हे मजिल  धाःसा अन्तिम उपाय ला थ्व हे खः ।

• दकले लिपा ईबुखँया ब्वँमितयत छु हसना बियादी ?

थौंकन्हय् ल्यायम्हत विदेश पलायन जुयाच्वन धयागु खँयात कयाः देयया व्यवस्थाप्रति हे नकारात्मक बिचाः दयेकावंगु खनेदयाच्वन । देशय् नकतिनि ला संघीयता वःगु दु, संघीयतां पूर्णता हे कायेमखंनि । नकतिनि ल्ह्ययेसःम्ह मचाया अवस्थाय् लानाच्वंगु प्रणाली वा व्यवस्थायात ब्वः बियां समस्या ज्यनीमखु, धैर्यता दयेमाल ।

न्हापाया व्यवस्था झीसं वःदँ मछि अभ्यास याये हे धुन नि । छु जुल ग्व ? थन नं विकास मजूगु ला मखुनि तर, पिने देयया विकासया गति तच्वल, झी सुस्त जुल । उमिगु गतिइ झी वनेमफुत । झी मेपिं स्वयां ल्यूने लाःगु जक खः, ध्वस्त हे जूगु मखु ।

संघीयतायात दोष बीगु खःसा, का संघीयता खारेज जुल धाये वा मदु हे धाये । आः छु झी पिने देयया गतिइ विकासया लँय् न्ह्याःवनेफइ ला ? थ्व अर्थ राजनैतीक समस्या खः । राजनीति व आर्थिक क्षेत्रयात झीसं नापनापं न्ह्याकायंके फःसा विकासया खँय् झी यक्व न्ह्यःने वनेफइ । झासँ, जि सकलें जानाः नापं न्ह्याःवने, देययात विकासया लँय् न्ह्यज्याके ।